Μπορεί το ζήτημα της οδικής ασφάλειας να εμπίπτει σε πολλούς φορείς και Υπουργεία, η οδική συμπεριφορά όμως συγκαταλέγεται στα στοιχεία του πολιτισμού μιας χώρας και εξαρτάται από εμάς τους ίδιους.
Ο σχεδιασμός και η διαμόρφωση του κατάλληλου οδικού περιβάλλοντος είναι σημαντική συνιστώσα στην αποφυγή των τροχαίων ατυχημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα διεθνούς καινοτομίας στην οδική ασφάλεια (Αυστραλία, Αμερική, χώρες της Ευρώπης) είναι η περιορισμένη χρήση πινακίδων σήμανσης. Η ανάπτυξη ενός ιδανικού σχεδιασμού για τη σωστή οδική συμπεριφορά περιορίζει την ανάγκη προειδοποίησης και ενημέρωσης των οδηγών με χαρακτηριστικό πρότυπο την σωστή οδική συμπεριφορά και υπεύθυνη οδήγηση.
Βεβαίως το σημαντικότερο ρόλο διαδραματίζει η οδική παιδεία. Για την ανάγκη καλλιέργειας της οδικής συμπεριφοράς και τη διαμόρφωση κοινωνικής συνείδησης έχει καθοριστικό ρόλο η Κυκλοφοριακή Αγωγή στην Εκπαίδευση. Στη χώρα μας ο αριθμός των παιδιών που εκπαιδεύονται σε αυτόν τον τομέα είναι πολύ μικρός, όπως μικρός είναι και ο αριθμός των μαθητών που υλοποιεί εκπαιδευτικά προγράμματα κυκλοφοριακής αγωγής (περίπου το 6% των μαθητών). Τα τελευταία χρόνια ακόμα και αυτός ο αριθμός βαίνει μειούμενος μετά την κατάργηση από τη σημερινή κυβέρνηση των περίπου 800 ολοημέρων σχολείων με το Ενιαίο Αναμορφωμένο Εκπαιδευτικό Πρόγραμμα (ΕΑΕΠ), όπου είχε ενσωματωθεί ως υποχρεωτικό αντικείμενο στο πλαίσιο της Ευέλικτης Ζώνης στην Τρίτη τάξη, σύμφωνα και με το νόμο 2817/2000, ο οποίος τελικά στην πράξη δεν εφαρμόστηκε.
Σοβαρό ζήτημα αποτελεί και η εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στο αντικείμενο. Οι τελευταίες επιμορφώσεις εκπαιδευτικών έγιναν το 2007 από το Κέντρο Πρόληψης Ατυχημάτων της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το εκπαιδευτικό σύστημα επιβάλλεται να λειτουργήσει με βάση την πρόληψη και όχι την καταστολή. Η εισαγωγή μαθήματος Οδικής Ασφάλειας και Κοινωνικής Συμπεριφοράς στα Σχολεία για την κατανόηση κανόνων οδικής ασφάλειας από τους νέους, τους κίνδυνους και τις συνέπειες της επικίνδυνης συμπεριφοράς θα έπρεπε να αποτελεί προτεραιότητα για τους επιτελείς κατάρτισης των σχολικών προγραμμάτων και τους ιθύνοντες του Υπουργείου Παιδείας. Όπως και πρέπει να γίνει κατανοητό ότι δεν αποτελεί μάθημα που χρήζει κλασσικής μεθόδου διδασκαλίας. Μια προσέγγιση μπορεί να είναι η βιωματική (επαφή με φορείς, επισκέψεις σε Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής, χρήση ηλεκτρονικών προσομοιωτών). Η παιδαγωγική επιστήμη υποδεικνύει εκπαιδευτικά προγράμματα με αρθρωτή δομή δηλαδή στη βάση ενός εθνικού κορμού προγραμμάτων και λαμβάνοντας υπόψη κάθε φορά τις ειδικές συνθήκες (γεωγραφικές, κοινωνικές, ηλικιακές, τοπικές) να δημιουργούνται ευέλικτα προγράμματα προσαρμοσμένα κάθε φορά στις ανάγκες των εκπαιδευομένων.
Η καθολικότητα εφαρμογής τους, η υποχρεωτικότητα και η επανάληψή τους ανάλογα με το εκπαιδευτικό επίπεδο θα δώσουν την ευκαιρία εκπαίδευσης σε όλο το μαθητικό πληθυσμό.
Η βιωματική προσέγγιση είναι καθοριστική για τον τρόπο που κάποιος κυκλοφορεί και συμπεριφέρεται είτε ως πεζός, είτε ως οδηγός.
Ας έχουμε πάντα στο μυαλό μας ότι τα παιδιά έχουν το δικό τους τρόπο αντίληψης. Έρευνα που δημοσιεύτηκε σε αμερικανικό περιοδικό πειραματικής ψυχολογίας (Journal of Experimental Psychology: Human Perception and Performance), και πραγματοποιήθηκε με παιδιά ηλικίας 6 έως 14 ετών σε περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας, σε υπολογιστή έναν ρεαλιστικά προσομοιωμένο, σχετικά στενό δρόμο με πολλή κυκλοφορία, στον οποίο περνούσαν αυτοκίνητα ανά δύο έως πέντε δευτερόλεπτα, τα παιδιά κλήθηκαν να διασχίσουν 20 φορές.
Τα πειράματα, έδειξαν ότι για ένα μέσο εξάχρονο παιδί το ποσοστό ατυχημάτων από αυτοκίνητα έφτανε το 8%, στα οκτάχρονα το 6%, στα δεκάχρονα το 5%, στα 12χρονα το 2%, ενώ ουσιαστικά μηδενιζόταν μόνο για τα παιδιά 14 ετών και πάνω.
Σύμφωνα με την έρευνα, έως την ηλικία των 14 ετών δεν μπορεί κανείς να εμπιστευτεί απολύτως ένα παιδί, που διασχίζει έναν δρόμο, πως αυτό θα γίνει με ασφάλεια, όπως πιστεύουν ορισμένοι άνθρωποι, ότι τα παιδιά εκείνη τη στιγμή είναι σε θέση να λειτουργήσουν, όπως οι ενήλικες.
Το βασικότερο: και στο ζήτημα της κυκλοφοριακής αγωγής η συμβολή των γονιών είναι καθοριστική. Είναι αυτοί που θα επιστήσουν την προσοχή των παιδιών τους σε πιθανούς κινδύνους σε σχέση με τον τόπο που ζουν και το καθημερινό τους πρόγραμμα αλλά και θα δείξουν παράλληλα το καλό παράδειγμα σε καθημερινά ζητήματα οδικής συμπεριφοράς, όπως η χρήση ζώνης ασφαλείας, κράνους, παιδικού καθίσματος, φωτεινών σηματοδοτών, οδήγηση.
Η εφαρμογή στην καθημερινότητα από τους γονείς υπεύθυνης οδικής συμπεριφοράς και η τήρηση των κανόνων ασφαλείας είναι το μεγαλύτερο και φτηνότερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στα παιδιά μας. Η ζωή και η σωματική ακεραιότητα των παιδιών μας αφορά. Εμείς οι ίδιοι με τη συμπεριφορά, με τις πράξεις και τις ενέργειές μας δημιουργούμε τις κατάλληλες συνθήκες για μια ασφαλή ζωή για μας και τα παιδιά μας. Για κάθε γονιό , τα παιδιά μας είναι ότι πιο πολύτιμο έχουμε. Ας τα προστατέψουμε…
*Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο LamiaFM1.gr